Λίστα εικόνων
Λίστα τεκμηρίων
Λίστα πινάκων
Πρόλογος στην ελληνική έκδοση
Πρόλογος στην αγγλική έκδοση
Μέρος Ι
Βασικές αρχές μεταδεδομένων
Ένα: Εισαγωγή
1.1 Γενικές πληροφορίες
1.2 Ορισμοί
1.3 Σύντομη ιστορική αναδρομή
1.4 Τύποι και λειτουργίες
1.5 Πρότυπα
1.6 Αρχές
1.7 Παραδείγματα περιγραφών μεταδεδομένων
1.8 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ασκήσεις
Δύο: Λεξιλόγια μεταδεδομένων
2.1 Σύνολα στοιχείων
2.1.1 Συστατικά στοιχεία και δομές - Επισκόπηση
2.1.2 Επίπεδη δομή
2.1.3 Ενθετική δομή
2.2 Προφίλ εφαρμογών
2.2.1 Τι είναι τα προφίλ εφαρμογών;
2.2.2 Παραδείγματα προφίλ εφαρμογών με στοιχεία από άλλα σχήματα
2.2.3 Πηγές επαναχρησιμοποιήσιμων στοιχείων
2.3 Οντολογίες ως λεξιλόγια μεταδεδομένων
2.3.1 Ιστορική αναδρομή
2.3.2 Δομοστοιχειωτική δομή
2.3.3 Friend of a Friend
2.3.4 Schema.org
2.4 Λεξιλόγια RDF για όρους μεταδεδομένων
2.4.1 Εισαγωγή στο RDF
2.4.2 Όροι μεταδεδομένων DCMI
2.4.3 Περιγραφές μεταδεδομένων: από «εγγραφές» σε «δηλώσεις»
2.5 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Άσκηση
Τρία: Δημιουργία περιγραφών μεταδεδομένων
3.1 Απαιτήσεις μεταδεδομένων
3.2 Βασική μονάδα μεταδεδομένων
3.2.1 Δήλωση, περιγραφή και σύνολο περιγραφών μεταδεδομένων
3.2.2 Σχέσεις μεταξύ πόρων
3.3 Γνωρίζοντας τη διαφορά
3.4 Στάθμες ανάλυσης
3.4.1 Περιγραφή μεμονωμένων τεκμηρίων που συνιστούν μια συλλογή: περιγραφή σε επίπεδο τεκμηρίου
3.4.2 Περιγραφή του συνόλου μιας συλλογής: περιγραφή σε επίπεδο συλλογής
3.4.3 Μεταδεδομένα σε επίπεδο συνόλου δεδομένων
3.4.4 Αποδόμηση πόρων
3.5 Πηγές μεταδεδομένων
3.5.1 Χειροκίνητη παραγωγή μεταδεδομένων
3.5.2 Αυτόματη παραγωγή μεταδεδομένων
3.5.3 Συνδυασμός χειροκίνητων και αυτόματων μεθόδων
3.5.4 Συγκομιδή μεταδεδομένων
3.5.5 Μεταδεδομένα που έχουν μετατραπεί
3.5.6 Μεταδεδομένα συνεισφερόμενα από τους χρήστες
3.6 Αποθήκευση μεταδεδομένων
3.6.1 Εσωτερική αποθήκευση
3.6.2 Εξωτερική αποθήκευση
3.7 Έκφραση μεταδεδομένων
3.7.1 HTML
3.7.2 XML
3.7.3 RDF/XML και άλλα μορφότυπα σειριακοποίησης RDF
3.8 Σύνδεση, περιτύλιξη, παρουσίαση και παράλληλα μεταδεδομένα
3.8.1 Σύνδεση μεταξύ περιγραφών για διαφορετικούς πόρους
3.8.2 Περιτύλιξη
3.8.3 Κωδικοποίηση για παρουσίαση
3.8.4 Κωδικοποίηση για δίγλωσσες δηλώσεις μεταδεδομένων
3.9 Συνδυασμός περιγραφών μεταδεδομένων και σύνδεση πόρων
3.9.1 METS
3.9.2 Ένα έγγραφο RDF/XML που περιέχει πολλαπλές περιγραφές «πόρων»
3.9.3 Συνάθροιση
3.10 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Προχωρημένη βιβλιογραφία
Ασκήσεις
Μέρος II
Δομικά στοιχεία λεξιλογίων μεταδεδομένων
Τέσσερα: Δομή και σημασιολογία μεταδεδομένων
4.1 Μοντελοποίηση μεταδεδομένων
4.1.1 Μοντελοποίηση οντότητας–σχέσης
4.1.2 Οντολογική μοντελοποίηση
4.1.3 Ενθυλακωμένες και δομοστοιχειωμένες προσεγγίσεις
4.2 Απαρίθμηση όρων μεταδεδομένων
4.2.1 Επικοινωνία σχετικά με τις λειτουργικές απαιτήσεις
4.2.2 Προσδιορισμός επιθυμητών στοιχείων
4.3 Προδιαγραφή συνόλου στοιχείων/λεξιλογίου μεταδεδομένων
4.3.1 Βασικά συστατικά στοιχεία
4.3.2 Παρουσίαση
4.3.3 Αρχές συνόλου στοιχείων
4.3.4 Μεθοδολογίες εργασίας με υπάρχον σύνολο στοιχείων
4.3.5 Δοκιμή συνόλου στοιχείων
4.4 Χώρος τιμών και λεξιλόγια τιμών
4.4.1 Χώροι τιμών που πρέπει να ακολουθούν τυποποιημένους κανόνες κωδικοποίησης σύνταξης
4.4.2 Χώροι τιμών που απαιτούν τυποποιημένα σχήματα κωδικοποίησης λεξιλογίου
4.4.3 Χώροι τιμών που απαιτούν προκαθορισμένες λίστες όρων
4.5 Πίνακες αντιστοίχισης
4.5.1 Μέθοδοι αντιστοίχισης
4.5.2 Ευθυγράμμιση στοιχείων με δείκτες βαθμών ταύτισης
4.6 Οδηγοί βέλτιστων πρακτικών και άλλες οδηγίες περιεχομένου
4.6.1 Οδηγοί βέλτιστων πρακτικών
4.6.2 Οδηγίες για συγκεκριμένο λεξιλόγιο/σχήμα
4.6.3 Οδηγοί βέλτιστων πρακτικών με γνώμονα την κοινότητα
4.6.4 Πρότυπα περιεχομένου δεδομένων
4.7 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ασκήσεις
Πέντε: Σχήματα μεταδεδομένων
5.1 Γενικά
5.2 Αναγνώριση πόρων
5.3 Ονοματοχώροι
5.4 Κωδικοποίηση σχήματος
5.4.1 Σχεσιακό σχήμα
5.4.2 Σχήμα XML
5.4.3 Κωδικοποίηση σχήματος σε μεικτούς ονοματοχώρους
5.5 Παραδείγματα κωδικοποίησης λεξιλογίων μεταδεδομένων
5.5.1 Σχήματα Dublin Core
5.5.2 EAD3 XML Σχήμα
5.6 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ασκήσεις
Μέρος ΙΙΙ
Υπηρεσίες μεταδεδομένων
Έξι: Υπηρεσίες μεταδεδομένων
6.1 Υπηρεσίες μεταδεδομένων ως υποδομή
6.2 Μητρώα μεταδεδομένων
6.2.1 Λειτουργικές απαιτήσεις
6.2.2 Τύποι
6.2.3 Βασικά συστατικά μέρη
6.3 Αποθετήρια μεταδεδομένων
6.3.1 Γνωρίσματα και προσεγγίσεις
6.3.2 Μοντέλο συγκομιδής μεταδεδομένων
6.3.3 Υποστήριξη για πολλαπλά μορφότυπα περιγραφών στο OAI-PMH
6.4 Μεταδεδομένα ως συνδεδεμένα δεδομένα
6.4.1 WHAT – ΤΙ: Αρχές Συνδεδεμένων Δεδομένων
6.4.2 WHY – ΓΙΑΤΙ: Κατανόηση των καταστάσεων / Διατήρηση των μεταδεδομένων σε σιλό πληροφοριών
6.4.3 WHO – ΠΟΙΟΣ: Ο διττός ρόλος των ΒΑΜ και των πληροφοριακών ιδρυμάτων
6.4.4 WHERE – ΠΟΥ: Ανακάλυψη παραγόντων που εμποδίζουν τη συνδεσιμότητα Συνδεδεμένων Ανοικτών Δεδομένων
6.4.5 WHEN – ΠΟΤΕ: Διαφορετικές δράσεις για διαφορετικές καταστάσεις
6.4.6 HOW – ΠΩΣ: Μέθοδοι και στρατηγικές
6.4.7 Προχωράμε μπροστά
6.5 Διασφάλιση βέλτιστης ανακάλυψης μεταδεδομένων και αύξηση της ευρεσιμότητας
6.5.1 Ανάκτηση μεταδεδομένων
6.5.2 Μέθοδοι έκθεσης μεταδεδομένων
6.6 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ασκήσεις
Επτά: Μέτρηση και βελτίωση της ποιότητας μεταδεδομένων
7.1 Ποιότητα μεταδεδομένων
7.2 Ικανοποίηση των λειτουργικών απαιτήσεων
7.3 Μέτρηση ποιότητας σε διαφορετικά επίπεδα ανάλυσης
7.4 Δείκτες μέτρησης ποιότητας μεταδεδομένων: CCCD
7.4.1 Πληρότητα
7.4.2 Ορθότητα
7.4.3 Συνέπεια
7.4.4 Αλληλοεπικάλυψη
7.5 Αξιολόγηση μεταδεδομένων
7.6 Βελτίωση της ποιότητας μεταδεδομένων
7.7 Ποιότητα επαναχρησιμοποιήσιμων μεταδεδομένων σε επίπεδο οντότητας
7.7.1 Επαναχρησιμοποιησιμότητα
7.7.2 Ενέργειες για παροχή συνόλων δεδομένων με δυνατότητα διαμοιρασμού και επαναχρησιμοποίησης
7.8 Νέες προκλήσεις και ανάγκες
7.8.1 Μακροζωία των λεξιλογίων μεταδεδομένων
7.8.2 Μοναδικά αναγνωριστικά
7.8.3 Αξιολόγηση των αρχών FAIR σε ανοικτά αποθετήρια (μετα)δεδομένων
7.9 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ασκήσεις
Οκτώ: Επίτευξη διαλειτουργικότητας
8.1 Επίπεδα διαλειτουργικότητας
8.2 Αποφάσεις μεταδεδομένων σε διαφορετικά στάδια ενός πρότζεκτ ψηφιακής συλλογής
8.3 Επίτευξη διαλειτουργικότητας στο στάδιο της ανάπτυξης σχήματος
8.3.1 Παραγωγή
8.3.2 Προφίλ εφαρμογών (APs)
8.3.3 Αντιστοιχίσεις
8.3.4 Πλαίσια
8.3.5 Μητρώα σχημάτων μεταδεδομένων
8.4 Επίτευξη διαλειτουργικότητας στο στάδιο της δημιουργίας εγγραφών
8.4.1 Μετατροπή εγγραφών μεταδεδομένων
8.4.2 Επαναχρησιμοποίηση και ενσωμάτωση δεδομένων
8.5 Επίτευξη διαλειτουργικότητας στο στάδιο της λειτουργίας αποθετηρίου μεταδεδομένων
8.5.1 Αποθετήρια μεταδεδομένων με βάση το πρωτόκολλο του Open Archives Initiative (OAI)
8.5.2 Αποθετήρια μεταδεδομένων που υποστηρίζουν πολλαπλά μορφότυπα χωρίς μετατροπή των εγγραφών
8.5.3 Συνάθροιση και εμπλουτισμένες εγγραφές μεταδεδομένων σε ένα αποθετήριο
8.5.4 Υπηρεσίες αντιστοίχισης βάσει στοιχείων και βάσει τιμών
8.5.5 Απεικόνιση βάσει τιμών για αναζήτηση μεταξύ βάσεων δεδομένων
8.5.6 Απεικόνιση συνεμφανίσεων βάσει τιμών
8.6 Προσεγγίσεις ευθυγράμμισης για Συνδεδεμένα Δεδομένα
8.6.1 Ανάγκη ευθυγράμμισης λεξιλογίων μεταδεδομένων
8.6.2 Ευθυγράμμιση σε επίπεδο κλάσεων
8.6.3 Ευθυγράμμιση σε επίπεδο ιδιοτήτων
8.6.4 Βαθμοί απεικόνισης
8.7 Ενοποίηση ετερογενών περιεχομένων σε περιβάλλον δημιουργίας κατανεμημένων δεδομένων
8.8 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Άσκηση
Μέρος IV
Προοπτικές στην έρευνα των μεταδεδομένων
Εννιά: Ερευνητικό τοπίο των μεταδεδομένων
9.1 Γενικά
9.2 Έρευνα στην αρχιτεκτονική μεταδεδομένων
9.3 Έρευνα στη μοντελοποίηση μεταδεδομένων
9.4 Έρευνα στη σημασιολογία μεταδεδομένων
9.5 Μεταδεδομένα και Data-Driven X
9.6 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Άσκηση
Μέρος V
Πρότυπα μεταδεδομένων
Δέκα: Ισχύοντα πρότυπα
10.1 Μεταδεδομένα γενικής χρήσης
10.1.1 Dublin Core
10.1.2 MODS και Οικογένεια MARC
10.1.3 Λεξιλόγιο BIBFRAME
10.2 Μεταδεδομένα πολιτιστικών αντικειμένων και οπτικών πόρων
10.2.1 Εισαγωγή στο CDWA
10.2.2 Σημαντικές έννοιες
10.2.3 Σύνολα στοιχείων των CCO, CDWA Lite, LIDO και VRA Core
10.2.4 Λίστα ελέγχου αναγνωριστικών αντικειμένων
10.2.5 Λεξιλόγια τιμών
10.3 Μεταδεδομένα ερευνητικών δεδομένων
10.3.1 Επισκόπηση
10.3.2 Πρότυπα μεταδεδομένων για δεδομένα ανοικτής επιστήμης
10.3.3 Πρότυπα μεταδεδομένων για γεωχωρικά δεδομένα
10.3.4 Πρότυπα μεταδεδομένων για δεδομένα βιοποικιλότητας και οικολογίας
10.3.5 Μεταδεδομένα για ερευνητικά δεδομένα κοινωνικών επιστημών
10.3.6 Άλλες εξελίξεις
10.4 Μεταδεδομένα για αρχεία
10.4.1 Ιστορικό
10.4.2 Παραδείγματα καταλόγων αρχείων
10.4.3 Λίγα λόγια για το EAD 2002
10.4.4 EAC-CPF
10.4.5 EAD3
10.4.6 Σχετικά πρότυπα
10.5 Μεταδεδομένα διαχείρισης δικαιωμάτων
10.5.1 Στοιχεία μεταδεδομένων δικαιωμάτων για πληροφορίες χρηστοστρεφών δικαιωμάτων
10.5.2 Δραστηριότητες μεταδεδομένων των κοινοτήτων κατόχων δικαιωμάτων
10.5.3 Ανοικτή Γλώσσα Ψηφιακών Δικαιωμάτων (ODRL)
10.6 Μεταδεδομένα για εκδόσεις και ανακοινώσεις τύπου
10.6.1 ONIX (ONline Information eXchange)
10.6.2 EPUB
10.6.3 Πρότυπα μεταδεδομένων IPTC
10.7 Μεταδεδομένα για πολυμεσικά αντικείμενα
10.7.1 Τα πρότυπα MPEG
10.7.2 MPEG-7
10.7.3 ID3v2
10.7.4 PBCore, το Λεξικό Μεταδεδομένων Δημόσιας Μετάδοσης
10.8 Μεταδεδομένα διατήρησης και προέλευσης
10.8.1 Πρότυπα μεταδεδομένων ψηφιακής διατήρησης
10.8.2 Μοντέλο Αναφοράς OAIS
10.8.3 Preservation Metadata: Implementation Strategies (PREMIS)
10.8.4 Μεταδεδομένα διατήρησης και άλλα σχετικά πρότυπα
10.8.5 PROV για εναλλαγή προέλευσης στον ιστό
10.8.6 Όροι Μεταδεδομένων DCMI για την προέλευση
10.9 Μεταδεδομένα περιγραφής δραστών
10.9.1 vCard
10.9.2 FOAF (Friend of a Friend)
10.10 Συμπεράσματα
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Ασκήσεις
Γλωσσάρι
Βιβλιογραφία
Σχετικά με τις συγγραφείς
Βιογραφικό επιστημονικού επιμελητή της ελληνικής έκδοσης
Βιογραφικά συντελεστών
Ευρετήριο
